Szanowni Czytelnicy,
z ogromną radością informujemy, że nasza Biblioteka otrzymała dofinansowanie z Fundacji KGHM Polska Miedź na realizację projektu „Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem” – ochrona i konserwacja zbioru książki dawnej Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaworznie.
Opis projektu
Wychodząc z założenia, że nie można tworzyć przyszłości, odcinając się od kształtującego nas dorobku kulturalnego i narodowego dziedzictwa, w tym cennych zbiorów druków polskich, wydanych w XIX i XX w., opracowaliśmy projekt pt. „Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem”. Celem projektu jest ochrona i propagowanie zabytków piśmiennictwa, stanowiących dziedzictwo narodowe. Zgromadzone w Dziale Książki Dawnej, znajdującym się w Czytelni Naukowej i Czasopism Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaworznie, publikacje z XIX i XX w. oraz okresu dwudziestolecia międzywojennego, jak również po 1945 r., stanowią cenne źródło badań polskich dziejów, dorobku literackiego, rozwoju języka polskiego. Nie bez znaczenia jest również, fascynująca historia wydawców poszczególnych książek. Główny trzon zbiorów zabytkowych stanowią publikacje takich wydawców jak: M. Arcta, Spółka Wydawnicza Polska, Wydawnictwo Gebethnera i Wolfa, Trzaska, Wydawnictwo Evert i Michalski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Spamera, Wydawnictwo Franciszek Bonde, Wydawnictwo Polskie, które znalazły się, obok zbiorów prywatnych, w zasobach takich bibliotek jak: Biblioteka Naukowa i Beletrystyczna A. Gumplowicza w Krakowie, Biblioteka Szkoły Ludowej, Biblioteka Więzienna oraz Biblioteka Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Są też ciekawe miejsca wydań: np. Lwów, Wilno, Nowogródek.
Dział Książki Dawnej wymaga szczególnej uwagi, wynikającej ze specyfiki zbiorów, zarówno pod względem formy udostępniania, jak również opieki i konserwacji. Wartość księgozbioru związana jest nie tylko z rodzajem zawartych w nim treści, ale także elementów formalnych, takich jak: rodzaj okładki, sposób wykonania, specyfika czcionki, wykorzystany papier, charakter zdobnictwa, bogate wzornictwo i ilustracje, które stanowią świadectwo wysokiego poziomu artystycznego ówczesnych drukarzy.
Książki, które znajdują się w naszym posiadaniu, mają jeszcze jedną cechę, która podnosi ich wartość: podpisy lub pieczątki byłych właścicieli: osób prywatnych, stowarzyszeń, instytucji, wklejone ekslibrisy. Wśród nich jest autograf Stanisława Pagaczewskiego (autora Przygód Baltazara Gąbki), Jana Karola Sas-Zubrzyckiego, architekta, konserwatora sztuki, urodzonego, pracującego i zmarłego we Lwowie (pochowanego na Cmentarzu Łyczakowskim), Biblioteki Sióstr Urszulanek w Stanisławowie; Biblioteki Naukowej i Beletrystycznej A. Gumplowicz z Krakowa (pieczątka), Biblioteki Towarzystwa Szkoły Ludowej, Biblioteki Żołnierskiej 17. Pułku Piechoty, Zjednoczenia Kobiet Żydowskich w Jaworznie, Biblioteki Zrzeszenia Pracowników Powszechnego Banku Związkowego Warszawy, Biblioteki Związku Zawodowego przy Cementowni Szczakowa w Szczakowej, Warsztatów Ruchomych Wojsk Polskich, Czytelni Leonii Kotrymówny Wilno, Towarzystwa Szkoły Ludowej w Ciężkowicach, Książnicy Ogniska Nauczycielskiego
w Jaworznie, Księgarni Polskiej ul. Sławkowska 8 Kraków (pieczątka), Koła im. Juliusza Słowackiego Towarzystwa Szkoły Ludowej w Jaworznie, Stanisława Kohlera Księgarnia Antykwariat i Wypożyczalnia Książek Handel Papieru Kraków (pieczątka), Koła Towarzystwa Polskiej Młodzieży Szkolnej Klimontowice, Biblioteka domowa Rózi Goldberg Nowy Targ (pieczątka).
Udostępnianie zbiorów specjalnych, wchodzących w skład Działu Książki Dawnej, ma charakter prezencyjny odbywa się wyłącznie w Czytelni Naukowej. Docelowo książki staną się przedmiotem digitalizacji. Cyfrowe obrazy stron kopiowanych dzieł, zapisane w formacie JPG, stanowić będą zbiór cyfrowy, który umieszczony zostanie na stronie internetowej Biblioteki.
Zasadniczym celem projektu jest ochrona dziedzictwa kulturowego, zabezpieczenie przed zniszczeniem książek, będących cennym źródłem informacji o historii i tradycji rodzimego druku; upowszechnienie rzadkich woluminów wśród czytelników; wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie wiedzy na temat dorobku piśmienniczego i jego znaczenia w rozwoju cywilizacji. Celem programu jest również tworzenie cyfrowych odwzorowań druków dawnych, które, przy wykorzystaniu sieci Internet, mogą być udostępnione każdemu potencjalnemu odbiorcy.
Księgozbiór książek dawnych ma szansę się powiększać, zachęcamy Was Szanowni Czytelnicy, do przekazywania swoich egzemplarzy książek wydanych przed 1939 rokiem, naszej bibliotece.
Składamy serdeczne podziękowanie, za finansowe wsparcie Projektu, Fundacji KGHM Polska Miedź.
